TENS bölümi näme edýär?

Transkutan elektrik nerw stimulýasiýasy (TENS), deriniň üsti bilen nerwleri stimulirlemek üçin pes woltly elektrik toklaryny ulanýan, invaziv däl agyryny bejermek terapiýasydyr. Adatça dowamly agyry, operasiýadan soňky agyry we myşsa spazmlary ýaly şertlerde fiziki bejergide, reabilitasiýa we agyryny dolandyrmakda ulanylýar.

Hereket mehanizmi ：

TENS-iň mehanizmi, esasan, derwezäniň gözegçilik teoriýasyna we endogen opioidleriň çykmagyna esaslanýar:

• Derwezäniň gözegçilik teoriýasy:

1965-nji ýylda Melzack we Wall tarapyndan teklip edilen bu teoriýa, agyry duýgusynyň oňurga ýiliginiň derejesinde modulirlenendigini görkezýär. TENS elektrik impulslaryny getirende, deride we aşaky dokumalarda uly diametrli A-beta süýümlerini herekete getirýär. Bu süýümler has kiçi A-delta we C süýümleri bilen geçirilýän agyry signallarynyň ýaýramagynyň öňüni alyp biler. Esasan, A-beta süýümleriniň gyjyndyrylmagy agyry signallaryna “derwezäni ýapýar”, agyry duýgusyny peseldýär. Muny duýgur giriş (TENS-den) we agyry girişiniň arasyndaky bäsdeşlik hökmünde göz öňüne getirip bolýar.

• Endogen Opioid çykarylyşy:

TENS merkezi nerw ulgamynyň içinde endorfinleriň we beýleki endogen opioidleriň bölünip çykmagyna kömek edýär. Tebigy agyryny aýyrýan bu maddalar opioid reseptorlary bilen baglanyşýar, agyryny hasam ýeňilleşdirýär we abadançylyk duýgusyny güýçlendirýär.

• Myşsalaryň rahatlanmagy:

Agyry ýeňilleşdirmekden başga-da, TENS myşsalaryň gowşamagyna kömek edip biler. Elektrik impulslary fibromiýalgiýa we miýofasial agyry sindromy ýaly şertleri dolandyrmakda peýdaly myşsalaryň dartylmagyny we spazmyny azaldyp biler.

TENS görnüşleri

• Adaty onluklar:Pes intensiwlik bilen ýokary ýygylykly (80-100 Hz) impulslary berýär. Bu re firstim, esasan, derwezäni dolandyrmak teoriýasy arkaly işleýär we derrew agyryny ýeňilleşdirýär.

• Akupunktura meňzeş TENS (AL-TENS):Pes ýygylykly (1-4 Hz) gyjyndyrmany we has ýokary intensiwligi ulanýar. Bu re endim endorfinleriň bölünip çykmagyny höweslendirýär we köplenç uzak wagtlap agyryny aýyrmak üçin ulanylýar.

• Partlama tertibi TENS:Adaty we akupunktura meňzeş TENS elementlerini birleşdirip, partlamalarda impuls berýär. Bu usul agyryny ýeňilleşdirmegi we rahatlygy güýçlendirip biler.

• Gysgaça güýçli onluk:Proseduralar wagtynda ýiti agyryny azaltmak üçin gysga möhletde ýokary intensiwligi we has ýokary ýygylygy ulanýar.

Goýmalar

TENS dürli kliniki şertlerde ulanylýar, şol sanda:

• Dowamly agyryny dolandyrmak: Artrit, aşaky bel agyry we newropatiki agyry ýaly ýagdaýlar.

• Operasiýadan soňky agyryny aýyrmak: Opioid dermanlaryna garaşlylygy azaltmaga kömek edýär.

• Zähmet agyrysyny dolandyrmak: Çaga dogurmakdaky oňaýsyzlygy azaltmak üçin käbir sazlamalarda ulanylýar.

• Reabilitasiýa: Fiziki bejergi wagtynda agyryny azaltmak we myşsalaryň gowşamagyna kömek etmek bilen dikelmegi ýeňilleşdirýär.

Howpsuzlyk we pikirler

Göwnejaý ulanylanda, onluklar howpsuz hasaplanýar. Şeýle-de bolsa, garşylyklar bar, şol sanda:

• Duýgurlygy pes bolan ýerlerde, açyk ýaralarda ýa-da käbir lukmançylyk enjamlarynda (meselem, elektrokardiostimulýatorlarda) ulanmak maslahat berilmeýär.

• Epilepsiýa ýa-da ýürek ýagdaýy ýaly anyk lukmançylyk ýagdaýy bolan adamlara seresaplylyk maslahat berilýär.

Netije

TENS, periferiýa we merkezi mehanizmler arkaly agyry duýgusyny üýtgetmek üçin elektrik gyjyndyrmasyny güýçlendirýän köpugurly we täsirli usuldyr. Çekip bolmajak tebigaty we degişlilikde howpsuzlygy ony dürli agyry ýagdaýlaryndan dynmak isleýän hassalar üçin kliniki we öý şertlerinde gymmatly gural edýär. Islendik bejeriş usulynda bolşy ýaly, aýratyn jogaplaram üýtgäp biler we şahsy bejeriş meýilnamalary üçin saglygy goraýyş işgärlerine ýüz tutmak maslahat berilýär.